(Díli) Caicoli– Institutu Nasional Seguransa (INSS) hamutuk ho Banku Nasionál Komersiu Timor-Leste (BNCTL sigla português) halo konferensia imprensa ho objetivu atu asina akordu kona-ba pagamentu benefisiariu sira iha faze primeiru nian ba tinan 2025
“Informa ba públiku liu-liu inan aman no ema difisiente ka benefisiarius pensaun sosiál, lider komunitáriu katak, pagamentu ba faze primeiru ba tinan 2025 nian sei hahú iha lorun 17 Marsu 2025 no sei selu tuir rejiaun, parte Leste sei hahú husi Munisípiu Lautém / Lospalus, Rai klaran sei hahú husi Munisípiu Covalima, Oeste sei hahú husi Munisípiu Ermera, no RAEOA no Munisípiu Díli sei hahú mós husi data refere”,dehan Ministra Solidariedade Sosiál no Inkluzaun (MSSI sigla português)Verónica das Dores ba jornalista sira iha salaun MSSI Caicoli, Kinta 13/03/2025
Informa katak, pagamentu ba faze Primeiru ida ne’e inklui mós pagamentu retroativu ba Munisípiu 6 ne’ebé la konsegue halo pagamentu iha Kuarta trimestre tinan 2024, pagamentu benefisiariu sira ho montante mak hanesan, benefisiáriu ho tinan 60 to’o 69 sei simu $60 dólar kada fulan ho benefisiaria hamutuk ema 45.885, benefisiariu ho tinan 80 ba leten sei simu $100 dólar kada fulan, ho benefisiariu hamatuk ema 17.780.
“Total benefisiáriu ne’ebé sei simu Pensaun Sosiál iha faze primeira ba tinan 2025 hamutuk ema 107.786 iha territóriu nasionál, ho total orsamenta $32.780.541,00 dadus benefisiariu ne’ebé iha konta bankaria Banku Komersial sira iha Timor-Leste mak, BNCTL benefisiáriu hamutuk 107.042 Pessoas, BNU benefisiáriu harnutuk 387 Pessoas, BRI Benefisiáriu harnutuk 387 Pessoas no Banku Mandiri benefisiáriu 81 pessoas”, Nia afirma
Governante ne’ e afirma, benefisiáriu sira ne’ebé seidauk simu sira nia pensaun iha fulan Outubru, Novembru no Dezembru tinan 2024 nian, hanesan iha Munisípiu Lautém, Baucau, Ermera, Bobonaro, Covalima no Liquiça.
“Banku BNCTL sei halo pagamentu retroativu tuir oráriu ne’ebé mensiona antes, tuir lista ne’ebé Institutu Nasionál Seguransa Sosiál (INSS sigla português) no BNCTL iha, benefisiáriu hamutuk ema 48.128, invalidu hamutuk ema 5,148 ka (10.7%) no ferik katuas ema 42,980 ka (89.3%), mak seidauk simu sira nia direitu pensaun sosiál ba fulan Outrobru – Dezembru 2024 nian”, hatete nia
Benefisiáriu ne’ebé iha konta bankária no asesu ona kartaun Automated Teller Machine ATM hamutuk ema 10.427, benefisiáriu ne’ebé simu pagamentu ho konta bankária direita hamutuk ema 97.359, aleinde ne’e iha rejistrasaun foun ba benefisiariu iha tinan 2025 hahú husi fulan janeiru to’o fulan marsu hamutuk ema 2.961, ne’ebé mak iha hotu ona konta bankaria.
“Apela ba Autoridade Kompetente hanesan Xefe Suku no Xefe Aldeia atu informa ba benefesiáriu sira neʼebé seidauk iha konta bankária hodi hakbesik an ba Banku Komersial hodi loke konta bankária”, tenik nia
Nia informa katak, tinan 2025 INSS identifika benefisiáriu balun ne’ebé simu pagamentu dupla hanesan funsionária públiku no veteranus, nune’e INSS elemina tuir dekretu-lei N.º 8/ 2024 de 24 de Janeiru Primeiru Alterasaun ao Dekretu-Lei N.º 53/2022, artigu 16, no artigu 17 ne’ebé hatete, labele halo pagamentu ba benefisiaru ne’ebé hetan prestasaun rendimentu traballu nian iha sistema rejime kontributivu seguransa sosiál nian.
“Benefisiariu Ferik -Katuas no Invalides ne’ebé hasai ka elimina husi lista pensaun sosiál, tanba simu saláriu nu’udar funsionariu públiku hamutuk ema 130, benefishiriu ferik katuas no invalides ne’ebé hasai ka elimina husi lista pensaun sosiál simu subsisidiu pensaun Veteranus hamutuk ema 542”, relata nia
Nia husu ba família sira atu lalika lori benefisiariu sira ne’ebé ho kondisaun moras to’o fatin pagamentu, tanba Banku BNCTL ho INSS komprimitidu atu halo pagamentu iha uma ka sira nia hela fatin, hafoin pagamentu oráriu normal to’o remata.
“Ba benefisiariu pensaun sosiál ne’ebé mate (Fila Ona ba Aman Maromak), família neʼebé kuida benefisiaria obrigatóriu hodi aprezenta deklarasaun óbito ne’ebé asina husi Autoridade Suku no Aldeia neʼebé iha koñesimentu husi funsionáriu INSS nian iha Munisípiu no bele aprezenta ba banku BNCTL nian, atu nune’e BNCTL bele halo pagamentu ba família matebian sira katak sei simu direitu fulan tolu ikus no Banku BNCTL sei taka direita konta bankária, INSS mós rejistu benefisiariu pensaun sosial sira ne’ebé iha deklarasaun de Óbitu husi Autoridade kompetente hamutuk: 246 pessoas, kompostu husi ema ho defisiénsia hamutuk ema 18, no ferik katuas hamutuk ema 228”, hakotu Ministra MSSI Verónica das Dores
Estajiada: Anastacia Lemos/ Dwi Magno
Editora: Gaudencia Belo