Lansamentu Livru Anuál 10°, Arcebispo Husu (ME) Tau Atensaun Ba Edukasaun Moral Religiaun Katólika

banner 120x600

Dili (Mudansa)-Arche Bispu Metropolitana de Dili, Dom Virgílio Cardeal do Carmo da Silva SDB, halo lansamentu livru Manuál anuál 10° iha Edukasaun Moral no Religiaun Katólika, husu Governu-da Sia (IX) konstitusional nia pokitika, bele fo forsa ba ensinu moral no étika ne’ebe to’o iha ezame nasional inklui Ministeiru Edukasaun atu bele hare ba Profesor Religiaun sira nia hanorin.
“Loron ohin igreija Katólika marka tan pasu ida ne’ebé signifikativu, uma kreda liu husi edukasaun evanjelizasaun atu forma Timor-oan ida ne’ebe onestu 100%, tanba ne’e sidadun ne’ebé onestu kristaun saran ne’ebé di’ak ita hare katak la’os buat foun tinan atus lima tiha ona maka ita nia misionariu sira halo iha rai doben ida ne’e serbisu ne’ebé minisonariu sira halo tinan atus lima resin ona la hatene kolen la sura distansia ho finalidade ida ne’e,” Dehan Arsebispu Arkedioseze Metropolitana Dili, Dom Virgílio Cardeal do Carmo da Silva, SDB iha Salaun ISFIT Fatumeta Dili tersa ne’e 11/12/2024.

nia argumenta uma kreda atu servisu makas lori livru manuál no étiku da Religiaun ninia ne’ebe durante lansa lubuk ida, ohin tama tan 10° anual, tanba ne’e mak momentu ida ne’ebe marka historia signifikativu ida tan, hakarak louba ho sira nian serbisu hotu la’os prepara Manuál de’it sira mos fó treinamentu ba profesor sira husi fati-fatin.
“Tanba ne’e ohin ita lansa Manuál 10° anual ninia ho tematika ne’ebe furak, igreija halo nia parte ida prepara materia hodi kria ambiente sira ne’e hotu hodi formatu liu-liu ofisializa ensinu moral étiku iha ita nia eskola sira, husu ba IX Governu konstitusional nia polítika atu bele fó forsa liu tan ensinu moral étiku ne’e to’o iha ezame nasional no mos Ministeiru edukasaun ninia atu bele hare ba ida ne’e no Profesor Religiaun étiku moral nian,” Hakotu Nia
Iha fatin hanesan Sekretáriu Estadu Ensinu Sekundário Jeral no Ensinu Sekundário Técnico-Vocacional de Timor-Lest, Domingos Lopes Lemos hatutan, selebra momentu signifikativu ida ba (CONECTIL) ho lansamentu livru 10° anuál nian iha Edukasaun Moral no Religiaun Katólika, ne’ebe dezenvolve husi Komisaun Edukasaun Katólika Timor-Leste (CONECTIL) importante tebes ba kualidade edukasaun.
“Manuál ida-ne’e la’os de’it konjuntu, matadalan akadémiku sira ida-ne’e reprezenta kompromisu kle’an ida ba kualidade edukasaun no futuru ita-nia joven sira, Edukasaun maka instrumentu ida ne’ebé maka’as ne’ebe bele transforma moris no komunidade sira, no ohin ita halo pasu importante ida ba futuru ida ne’ebé nabilan liu, no promisór liu ba ita-nia estudante sira, “ Nia haforsa
Ministeriu Edukasaun deklara katak elaborasaun manuál ida-ne’e, husi edukadór no peritu sira ne’ebe kontribui ona sira nia koñesimentu no esperiénsia, ba estudante no inan-aman sira neʼebe ho entuziazmu fó apoiu ba prosesu ida-ne’e. Ida ne’e nu’udar serbisu koletivu, no rezultadu husi esforsu no dedikasaun husi ema barak ne’ebe komprometidu ba kauza edukasaun nian.
“Hodi entrega manuál ida-ne’e ba estudante sira, Ministeriu Edukasaun mós entrega fonte koñesimentu ida, matadalan ida ne’ebe sei akompaña sira iha sira- nia viajen akadémika no iha formasaun valor sira-nian, Ministeriu Edukasaun espera katak manuál ida-ne’e inspira estudante sira atu dedika sira-nia an ba sira-nia estudu, atu esplora área koñesimentu foun sira, no atu sai sidadaun ne’ebe iha konxiénsia no responsavel, “ Dehan Nia
Sekretário Estado neé relata tan katak, (CONECTIL) hala’o papél fundamentál iha dezenvolvimentu edukasional nia iha rain dobren Timor-Leste, no elaborasaun manuál ida-ne’e nu’udar sasin ida kona-ba ninia misaun atu promove edukasaun ho kualidade, bazeia ba prinsipiu étiku no kristaun nian, ba estudante sira espera katak uza manuál ida-ne’e hanesan aliadu ida iha buka koñesimentu.
“Atu sai fonte inspirasaun no kompañeiru fiel ida iha ita-boot nia deskoberta akadémika sira, hanoin katak edukasaun maka xave atu loke odamatan no kria oportunidade sira, aproveita pájina, no lisaun ida-idak, no oportunidade di’ak atu aprende, Manuál ida-ne’e nu’udar simbolu ida ba dedikasaun no edukasaun husi dezenvolvimentu foin-sa’e timor-oan sira-nian, atu kontinua serbisu hamutuk hodi hari futuru ida ne’ebé di’ak liu ba ema hotu, “ Nia relata
Iha fatin hanesan mos Prezidenti Ezekutivu (CONECTIL) Pe. Antonio Quenser do Balino do Carmo hatutan tan, lansamentu ida ne’e pilar importante ba estadu, maka edukasaun moral no Religiaun Katólika papel importante formasaun karakter no konstrusaun valores iha individu no sosiedade timorense.
“Hahu ho servisu Komisaun étiku interijional iha tinan 2005-2007 halo progrma kulikuar no gia profesor husi Ensinu Baziku 1-2 siklu, husi tinan 2007-2009 ba 3 Siklu inklui rekruta profesor relijiaun husi tinan 2008-2013 elabora programa no gia Ensinu Baziku 3 Siklu no Ensinu Sekundariu tinan 2013 mudansa husi ezerse ba konektivu iha tinan 2020 hahu elabora Manuál sira, maske nia materi prima hahu antes ona iha tinan 2023 lansamentu Manuál 9°anu no 12°anu tinan 2024 lansamentu livru 7 ano no ohin lansamentu livru 10° ano, tinan oin sei lansa 8 ano no 11° ano,” Nia Subliña
Prezidenti CONECTIL Informa tan katak, depois lansa iha mos formasaun profesor formasaun sira nee hahu iha tinan 2008-2021 no tinan nee 2024, tuir planu desaminassun ba livru Manuál ida ne’e sei lao iha inisiu tinan 2025 ho partisipasaun manorin tuir Religiaun Katólika hamutuk 250 ne’ebe namkari iha teritoriu timor laran tomak.
“Livru Anuál ne’e ezenplar ne’ebe ohin foin hahu livru Manuál hamutuk rihun ida (1000) hodi fahe, La’os ba de’it iha profesor manorin nain sira, maibe ba mos ita nia bibleotek sira iha eskola, Livru ne’ebe ami produs buka ho kualidade ne’ebe mak di’ak produs kada livru ida ho nia presu $30 ital dolares, kona ba fundus Episkopal Timorensa nia sasan nee mai husi episkopal Timorensa no apoiu husi Estadu sira,” Hakotu Prezidenti Ezekutivu (CONECTIL) Pe. Antonio Quenser do Balino do Carmo

Jornalista : Gaudencia Belo
Editór        :Sandi Bello

banner 325x300