SEATOU Taka Stiker ba Kareta Saneamentu 100 iha Tasi Tolu

banner 120x600

(Díli) Mudansa- Ekipa konjunta lideradu SEATOU ohin organiza tan atividade espesifiku ida iha tasi tolu ho objetivu taka stiker no koloka numeru ba kareta saneamentu hamutuk atus ida (100)  ne’ebé sei destaka iha munisípu Díli atu nune’e bele servisu tuir orariu ne’ebé iha.

“Atividade ida ohin iha Tasi Tolu ne’e atu organiza de’it kareta sira ne’ebé mak atu raut lixu iha sidade Díli, hodi tau fila fali numeru husi ida to’o atus ida  atu nune’e ita  hatene kareta sira ne’e  nia totál ne’e to’o duni numeru ita temi ka lae no atu hatene mós kapasidade kareta sira nian hodi raut lixu tuir orariu no  tuir  servisu ne’ebé mak estabelese ona kontratu,” dehan Sekretariu Estadu Asuntu Toponemina no Organizasaun Urbana (SEATOU) Germano Santa Brites, iha tasi tolu, Sesta (21/06/2024)

Nia hatutan, Antes ne’e, iha duni kompañia lima (5) ne’ebé mak halo hela servisu raut fóer ne’e, kareta hamutuk 50 de’it, Tanba ne’e mósu isu dehan kareta raut fóer sira  ne’e la ba raut fóer iha komunidade sira nia le’et ou iha fatin lixu ne’ebé iha maibé sira ba raut fali lixu loja sira nian tanba sira hetan selu hosi loja nain hanesan loja  Xina sira, maibé ne’e isu de’it no sedauk kaer ho liman rasik, governu kontinua fó atensaun ba sira no ko’alia ho sira  labele halo atividade hane’esan ne’e.

“Loja sira, tenke hakaas an lori rasik sira nia lixu ba lixeira Tibar, tanba loja sira nia lixu sai dala ida de’it bele okupa fatin ne’ebé governu prepara. Ita prepara regras balun ona  iha fulan ida ne’e nia laran depois ita halo diskusaun ita fahe ba loja bo’ot sira, komunidade sira liu-liu sira iha Díli atu nune’e bele kopera ho governu. Sira ne’ebé la kumpri, kontra ne’e problema sira nian, Munisípiu Díli sei organiza hodi haree tok sansaun saida mak ita atu atu fó  ba sira ne’ebé la kopera no la kumpri,” alerta nia

Ko’alia kona ba atividases SEATOU nian iha munisípiu Díli ne’ebé konsidera malirin. SEATOU reafirma  ekipa nia serivu la’ós  ba sidade Díli de’it, maibé mós iha Munisípiu. Iha semana tolu ikus ne’e SEATOU nia prezensa iha Díli menus tanba SEATOU organisa hela iha munisípiu sira seluk, hanesan iha semana hira liu ba ne’e iha munisípiu Aileu, Ainaro postu Maubisse, fleixa nian nune’e mós iha minisípiu Same-Manufahi, postu Same, nomós postu Alas Waberek nian tanba hetan konvite husi Ministriu Obras Públikas hodi ba  fó motivasaun no aproveita ko’alia ho komunidade sira ne’eba atu nune’e bele kuidadu lixu, animal, nomós labele okupa iha espasu tasi ibun sira.

Isu ne’ebé dehan SEATOU servisu ba partidu CNRT ne’e atu klarifika katak SEATOU la servisu ba partidu CNRT maibé ba  governu da sia no ba povu Timor Leste tomak. Governu ida ne’e governu Timor-Leste nian, CNRT manan no halo koligasaun hamutuk partidu PD hodi lidera Nono Governu. Maibé servisu ne’e la’ós haree ba partidu A ka B iha Tasi tolu, no Lei ne’e ba hotu hotu, tanba ne’e kuandu dehan atividade despezu administrativa akontese hotu hotu hakruk ba Lei hodi tenki kopera no  kumpri.

Iha fatin hanesan Prezidente Autoridade Munisípiu Díli, Gregório da Cunha Saldanha salienta, Sosiedade Timor-Leste, liu-liu Díli pro mentalidade ba hahalok hanesan, hasai regras ka ekipa konjunta tun ba ko’alia ka autoridade sira mak halo avizu atu haruka komunidade muda mós sira  la muda barak tanba ne’e ekipa tenki ko’alia nafatin no aumezmu tempu servisu nafatin.

“Ohin ami mai iha ne’e hodi hatudu ezemplu katak, ita seriu hodi halo servisu ida ne’e, siknifika atu konfirma kareta sira ne’ebé mak ita selu, nia numeru to’o duni atus ida ka lae.  Horseik hasai duni sirkular iha oin rua, ida ba duni autoridade komunitaria sira hanesan administrador, xefe  suku, Xefe  aldea, atu sira servisu makaas ho seriadade atu tau matan ba problema lixu, aumeznu tempu kontrola sira nia bairo. Eseptu, iha loron ida ne’ebé halo limpeza hanesan limpeza jeral iha  dalan públiku, baleta laran,” tenik nia

Iha Sirkular ne’e subliña katak, Iha bairo laran so kalan mak bele soe lixu, no mós ko’alia kona ba hakiak animal la íjeniku katak,  hakiak fahi ho luhan fahi fóer, nia dois halo ema seluk horon. Tanba ne’e husu ba autoridade komunitariu sira atu  kontrola komunidade sira. Husu mós atu identifika  ba maluk sira ne’ebé okupa espasu publiku, fatin risku sira atu nune’e bele infórma mai autoridade munisípiu hodi halo notifikasaun hodi nune’e  komunidade hotu-hotu  bele kumpri regras ne’ebé mak fó sai ona.

“Ha’u mós husu atu konvida autoridade sira hodi kontrola nafatin kompañia sira raut lixu, tenki kumpri regra sira ne’ebé iha. Ohin ami fó sirkular ba autoridade sira no sirkular ba kompañia sira liu-liu ba komunidade sira mak soe lixu la tuir orientasaun ne’ebé mak fó sai no mós ba loja Xina sira ne’ebé produs lixu barak liu,” afirma nia

Ikus nia dehan, husu ba komunidade hotu-hotu tenki kumpri regras hodi labele soe lixu arbiru.  Iha tempu hanesan apela  ba komunidade atu informa bainhira  ema ruma viola  kontratu sira ne’ebé iha,  hanesan Xina sira, halo favor infórma mai ho evidensia ho identade kompletu, no kona ba barullu sira ne’e avisu ba joven sira iha oras tuku 9 ba leten persija hakmatek ka iha ida idak nia fatin.

Jornalista:  Estajiada Petronela Nono

Editór :        Veraka

banner 325x300