Inan Faluk Joana Hamonu Mata-Wen Ba  Hahalok Governu Dá IX

banner 120x600

(Dili) Mudansa-Vítima Joana Candida Váz ho idade lima nulu resin sia (59), ho oan nain lima, nia parte hateten, nia sente triste bainhira  Governu la kria kondisaun ruma ba sira molok atu hasai sira husi Merkadu sengol Bidau,  hanesan fatin ne’ebé sira buka moris lor-loron, hanesan faluk lori Ida ne’e mak sustenta ba nia moris lor-loron maibé governu hasai ona sira husi fatin refere, nu’udar sidadaun babain ne’ebé iha lei nia okos tenke kumpri hasoru sira ho mata-wen, sente todan maibé ida ne’e mak realidade tenke simu tanba buat hotu tuir Lei.

“Ha’u triste los tanba fulan Abril ema atu selu ha’u nia fatin ne’e maibé horseik sira sobu tiha de’it hanesan ne’e kuitadu ema mós la selu ema sai tiha de’it la fó buat ida ba ha’u, no ha’u sente triste los horseik ha’u tanis, Tanba kuitadu ema seluk iha la’en maibé ha’u kuitadu oan nain 5 la iha la’en  ha’u faluk, ida ne’e mak ajuda ha’u, maibé governu sobu ona ha’u labele halo ona buat ida”dehan lnan Faluk Joana ba jornalista Media Mudansa iha Quarta-feira 17/04/2024 Bidau Akaderu hun

Nia haktuir tan, molok ne’e mós governu infórma ona ba sira, maibé la iha data fixu ba sira relasiona ho aktus refere, ho nune’e sira hakarak sai maibé la iha fatin seluk ba sira atu buka moris, entaun sira tenke mantein nafatin iha fatin refere, alênde ne’e mós governu molok ne’e fóti ona dadus maibé seidauk iha ajudus ruma konaba komunidade sira ne’ebé mak hela Iha sengol Bidau, ne’e duni sira labele sai tanba fatin ba sira atu hela la iha.

“Sira mai haruka ami, ami hasai fóto taka nomor pertama sira mai 2004 ami ba fóti rekening maibé buat ida la iha agora dadauk sira fó dadus ba ami dehan, Imi aban bairua imi sai ne’e mak ami dehan hasane kuitadu imi moris ho mane di’ak, maibé ha’u rasik feto faluk oan kiak ha’u moris mesak mak ha’u han ne’ebé estadu bele karik tau matan mai ami, tanba molok ne’e xefe suku sira ba enkotru sira mai ema haree mak fó hatene mais ami sira ne’e la iha ida, ami sira ne’e ema la fó hatene ami derepente mai sobu tiha,” Hakotu In an Faluk Joana

Merkadu Bidau Sengol ne’ebe SEATOU evikta.
foto: Gaudencia

Iha sorin seluk Xefe Suku Bidau Akadiru Hun Juvinal da Conceçao hatutan tan katak, Ekipa konjuntu Sekretariu Estado Toponimia sobu Uma kain ne’ebé hela iha espasu sengol ne’e total  97 uma kain ne’e durante sira hela iha espasu sengol Bidau molok atu hasai komunidade sira Xefe la hatene tanba ne’e programa Governu nia.

“Ha’u nu’udar xefe Suku orientasaun ne’e antes 2022 de Nobembru hahú ona ne’eba ami levantamentu dadus kada uma kain pois ami hala’o tiha hotu, Tuir prosesu ne’ebé husi sekretariu Toponimia ninia liu husi Prezidente Autoridade nia sei hato’o notifikasaun mak fóin hasai sira, molok atu hasai sira no kria fali fatin ha’u la hatene, tanba programa Governu ida ne’e programa Nasional nia, kona-ba dadus saida de’it ha’u la hatene, ha’u so kopera hamutuk ho governu hatun orientasaun mai ha’u hala’o tuir orientasaun saida mak governu fóti, ” Nia Afirma

Xefe Suku klasifika katak, Komunidade sira ne’ebé trata no amesa xefe Suku no Xefe Suku la tauk, tanba la sala no problema ne’e la’ós Xefe Suku mak hatama proposta hasai komunidade sira se karik Xefe Suku mak hasai prontu responsabiliza, tanba programa Governu nia liu husi sekretariu estudu Toponimia mak hasai, tuir lolos problema ne’e komunidade sira labele fó Sala ba Xefe Suku fó Sala ba Governu, tanba governu mak iha kanar bo’ot hasai sira.

“Sira ne’ebé iha estrada sorin no estrada sorin la hasai atu dehan de’it katak vitima sira ne’ebé iha ne’e ita hare realidade sekretariu Toponomia  fóti dadus sira ne’e hasai komunidade sira ne’ebé taka kona-ba dalan publiku ema sira ne’ebé hela iha mota ninin, sira ne’ebé taka estrada publiku ida ne’e mak sekretariu estadu Toponomia fóti desizaun para oinsa atu hamamuk fatin ne’e, liga ba espasu sengol ne’e programa  gorvernu uluk nia  atu hasai sira, la hasai, tama ba governu fóun ida ne’e mak lei todan ne’e mak hasai sira hodi kalan ha’u senti triste oituan tanba hodi kalan ema tuda kantor desa vidru balun mak rahun,” Hakotu Xefe Suku Akaderu Hun Juvinal da Conceçao

Jornalista : Gaudencia Belo /Remigia Locateli

Editor: Delfina Borges

banner 325x300