SMNSF la Konkorda  Publikasaun Média Diligente

banner 120x600

(Dili) Mudansa – Semináriu Menor Nossa Senhora De Fatima Balidi Dili (SMNSF) la konkorda teb-tebes instituisaun Diligente  nia publikasaun ho titulu Agresoes e alimentasaun má: Ex seminaristas denunciam maus-tratos no Seminariu Menor.

Tuir Reitór Semináriu Menor Nossa Senhora Balidi Pe.Natalino Das Costa Soares ne’e hateten,  Seminariu Menor Nossa  de Fátima Balide, Dili, la simu teb-tebes publikasaun artigu ne’ebé Média Online Diligente hakerek Iha lorion 11 fulan junho tinan 2023 ho titulu Agressões e alimentacão má: eX-seminaristas denunciam maus-tratos no Seminariu Menor.

“Ami rejeita kategorizamente denủnsia sira ne’ebé média online Diligente fó sai ne’e, iha ne’eba ami konsidera falsu ho konteủdu difamatóriu, ne’ebé atinje diretamente dignidade,” dehan Reitór ba Jornalista iha Senofa Dili (22/06/2023).

Nune’e mos Reitór ne’e  dehan, Direitus ema sira ne’ebé envolvidu no kompromete onra no reputasaun institusional Seminariu Menor Balide nian, nu’udar Instituisaun ne’ebé hala’o formasaun espesial ba ema sira ne’ebé hakarak sai na’i-lulik.

Denúnsia ne’e la atinje de’it Seminariu Menor instituisaun ne’ebé existe desde tinan 1936 Kanonikamente harí iha tinan 1954, fou-foun iha Soibada, hafoin muda mai Dare ikus mai muda ba Lahane no agora dadaun iha Balide,” nia deklara.

maibé mós Diocese, no lgreja partikular Timor nian tomak akusa Seminariu Menor ho krime ida la atinje de’it integridade instituisaun Seminariu Menor nian ne’ebé hetan akusasaun falsa.

Nia haktuir, maibé mos arquidiosese no komunidade katólica Timor-oan tomak, tamba nai-lulik sira barak tebes mak liu husi instituição ida ne’e.

“Ami entende katak liberdade expresaun no direito ba informasaun mak prinsípiu fundamental sira demokrasia nian no razaun essensial existênsia imprensa nian no katak jornalista ida ne’e servidor sosiedade nian, tan ne’e nia tenki-ser imparsial no hadook-aan husi konflitu de interesse,” dehan nia

Nune’e mos padre ne’e sugere ba intituisaun Diligente, nu’udar órgaun komunikasaun ne’ebé foin harí, tenki kaer metin prinsípiu sira jornalismu nian, no ho nune’e la bele halo sensasaun hodi publika rumoris ka hasai deklarasaun falsa oi-oin ho anonimatu.

Maibé kaer metin ba interesse publiku honestidade, presisaun no klareza nian tenki iha nu’udar nia misau, sai matan, tilun no sentịdu sira povo nian

Bainhira hala’o nia knaar, hodi fó sai notícia sira ho lolós ka presisaun no honestidade faktus no akontesimento sira kona ba interesse públiku nian.

“Denúnsia sira ne’ebé Diligente fó sai ne’e mesak falsu tamba la hatudu fonte sira nia informasaun, la buka lia-lós no la halo konfirmasaun ho diresaun Semináriu Menor nian, molok fó sai ba públiku, Lós katak Diligente husu duni atu koalia ho Reitór,” nia relata.

Semináriu Menor maibé ne’e apenas pedidu ba entrevista genérica ida, maibé la informa kona ba konteúdo akusasaun no infomasaun possibilidade ba Diresaun Seminariu Menor nian atu bele falsu.

Denúnsia sira ne’ebé mosu kontra Seminariu Menor ne e parece hakarak atu halo deit sensasaun ho objetivo atu hamosu reperkusaun iha meios komunikasaun nian,” nia afirma.

Se denúnsia sira ne’e iha karik fundamentu, Seminariu menor nu’udar Instituisaun ne’ebé hetan akusasaun  tuir lolós hetan oportunidade atu hatene konteúdo akusasaun sira ne e.

Reitór ne’e Relata, prazo minimu 24 horas atu bele responde ba akusasaun sira ne’e situasaun ne’ebé Diligente falla tiha atu respeita.

Verdade ida ne’e la’os primeira Vez mak Dligente publika akusasaun falsu no bosok oi-oin hasoru lgreja iha Timor Leste. Iha semana balun liu ba, Média Online ne’e publika artigu ida hodi hateten katak Igreja nomeadamente konferênsia Episkopal Timorernse (CET).

Nia dehan, (CET) konfernsia Episkopal Timorense, la apresenta kontas gastos sira nian, ligado ho subvensaun públika ne’ebé Governo fó ba CET, no  tuir Artigu 11° konkordata ne’ebé RDTL assina ho Santa Sé iha fulan agosto tinan 2015.

Afirmasaun sira ne’e falsu tamba CET tinan-tinan haruka ba Governo no publica relatoriu prestasaun de kontas tuir termos ne’ebé hatuur iha akordu quadru no akordu ba kontratu anual subvensaun nian, completo ho detalhes gastos Sira nian iha subvensaun  publica sira ne’e falsu sira nune’e bele fo defende-aan hasoru akusasaun, nia afirma.

“Ami la hatene interesse sá mak iha denúncia falsu sira ne’e nia kotuk Ami hatene deit katak Diligente, ne’ebé nia diretor eis seminarista ida ne’e, la uza métodu sira ne’ebé lisitu, publiku no deklarado atu hetan, edita ba publika informasaun sira tuir código-ética jornalistika nian, no la kontrola nia fontes sira hodi espalla akusasaun defamatória oi-oin sem fundamentu kona ba Igreja katólika iha Timor-Leste,” tenik nia

Hasoru buat sira ne’e hotu, Seminariu Menor sei entrega ba advogadu arquidioseze nian, ho parseiria Gabinete Jurídiku, hodi hola duni diligência sira ne’ebé necessária atu hadia hikas nia honra no reputasaun institusional, nia hakotu.

Jornalista : Zemidonio Martins

Editor : Felisberto F. Da Costa

banner 325x300