Home
Notísia Jerál
Jerasaun foun sira presija partisipa iha konferénsia COP atu bele hasa’e rejilensia ba Mudansa Klimátika iha mundo
Jerasaun foun sira presija partisipa iha konferénsia COP atu bele hasa’e rejilensia ba Mudansa Klimátika iha mundo
(Ajerbaijen) Mudansa- Iha koferensia COP nian ba dala 29 iha mundo tomak hamutuk ho United Nations Framewok Convention on Climate Change (UNFCCC) liu husi dialogu asaun istoria ida deskreve dezafius no inovasaun sira ne’ebe inspirasaun no vizaun nian iha gloval, no jerasaun foun sira presija partisipa atu bele hasa’e rejilensia ba Mudansa Klimátika iha mundo tomak liu husi grupu ne’ebe sira halo, atu luta hasoru Mudansa Klimátika nian.
Iha konferénsia ba dala 29 Fokal Poin Mudansa Klimátika ba Timor-Leste Augustus Manuel Pinto hateten joven sira nia partisipasaun iha iha konferesnia ne’e atu responde ba Mudansa Klimátika ne’ebe akotese iha Tmor-Leste, tanba ne’e joven sira presija partisipa oinsa atu hasa’e rejilensia ba Mudansa Klimátika.
“Joven nia partisipasaun iha COP ne’e infortante tanba impaktu Mudansa Klimátika ne’eeb akontese ne’e barak liu fo impaktu ba ita nia jarasaun foun sira, tanba ne’e Mudansa Klimátika nia konsikuensia tempu agora ba oin, entau joven sira agora hola parte iha atividade sira hanesan ne,e, oinsa atu hasa’e rezilensia ba Mudansa Klimátika liu husi asaun sira ne’ebe grupu ga liuliu sosiadade civil sira halo no mós governu sira halo ona sensevilizasaun, oinsa atu hadomi ita nia ambiente, oinsa atu tau atensaun kuando impaktu Mudansa Klimátika akontese saida maK ita halo ba ita nia nasaun,” Dehan Fokal Poin Mudansa Klimátika Timor-Leste Augustus Manuel Pinto ba jornalista Media Mudansa iha Baku Ajerbaijen, Sexta 22-11-2024
Fokal poin ne’e informa tan katak, iha koferesnsia COP ne’e kada tinan joventude sira sempre halo protesta makas ba Mudansa Klimátika mós, no joventude sira mós iha direitu tomak atu fó hatene ba mundo katak sira iha direitu atu moris iha ambiente be’ebe mós.
“Protesta ne’e laos mak foin akontese iha COP29 kada COP ne’e joventude sira sempre halo protesta makas ba impaktu Mudansa Klimátika , tanba rai ida ne’e nia futuru mak jerasaun foun joventu sira saida mak ita halo agora ne’e fo impaktu ba ita nia jerasaun sira tuir mai, joventude sira iha direitu tomak atu fo hatene ba mundo katak liu-liu ba lider sira foti dezisaun estraga ambiente hatete ba sira katak ami iha direitu para moris iha ambiente ne’ebe mós no saudavel, no iha jerasaun sira tuir mai moris ambiente ne’ebe mós, tanba impaktu Mudansa Klimátika hatudu ba ita katak temperatura ne’e sae,” Nia hakotu
Iha fatin hanesan jerasaun foun husi nasaun Filipin Patricia Mungcal HP husi konselhu nasional igreija Filipina hatutan katak/ hanesan joven ida inportate los atu partisipasaun iha COP ne’e hodi hamutuk iha diskunsaun sira ne’e atu bele fo solusaun, tanba komunidade barak mak aféita ba Mudansa Klimátika iha mundo.
“Hanesan joven feto ida inportante atu partisipa iha COP ida ne’e liu husi plataforma hotu ne’ebe ko’alia kona-ba justisa Klimátika no presesu klije Klimátiku, ita tenke hamutuk hanesan joven ohin loron nian iha séitor hotu-hotu ne,ebe vuneravel sira afetadu ba Mudansa Klimátika, joven sira presija iha diskusaun sira atu nune’e ita bele frespetiva ida ne’ebe diferente, tanba ida ne’e importante liu baze tanba komunidade sira mak esperensia barak liu konaba impaktu Mudansa Klimátika ohin loron ne’ebe akontese iha mundo tomak liuliu nasaun Filipina,” Nia Relata
Nia informa katak, hanesan joven lori komunidade nia lian hodi mai prtisipa iha COP ne’e tanba ne’e joven presija tau atensaun ba Mudansa Klimátika ne’ebe akontese iha mundo tomak liu-liu nasaun ki’ik sira ne’ebe aféita ba Mudansa Klimátika hanesan Filipina ne’ebe mós akontese ba Mudansa Klimátika.
“Hanesan joven lori komunidade sira nia lian mai iha COP ne’e mós hakarak hatete ba imi katak joven sira mós tau ba sira futuru hodi atensaun ba Mudansa Klimátika, ita hare ba futuru iha perigu nia laran, tanba de’it krije Mudansa Klimátika ne,ebe akontese iha mundo tomak liu-liu Filipina, tanba joven sira ne’ebe afeitadu liu ba seitor vuneravel sira hanesan Filipina no mós nasaun sira seluk ne’ebe mak aféita hotu ba séitor vuneravel, no iha koferesnsia COP ne’e nasaun Filipina hakarak husu tarzetu orsamentu ba mudansa klimatika bilaun 5 ba nasaun dezenvolvidu sira atu bele hatan ba mudansa klimatika ne’ebe akontese ba komunidade sira no mós grupu sira ne’ebe aféita ba Mudansa Klimátika,” Hakotu nia
Iha fatin hanesan mos jersaun foun husi nasaun Brazil Catarina Lorenzu hatutan katak/ hanesan mós ne’ebe partisipa iha COP ne’e presija atu ko’alia kona-ba labarik tinan 5 iha área kosteira sira ne’ebe hetan vuneravel husi Mudansa Klimátiku.
“Hanesan joven ida ita presija hatene katak labarik vuneravel sira impaktu tebes ba Mudansa Klimátika labark ho idade tinan 5 hela iha kostal sira, tanba manas bele estraga sira nia kulit, saida mak ami hakarak iha ne’e mak atu ko’alia atu labark sira nia direitu ba futuru, hanesan joven husu ba paises dezenvovidu sira hodi tau ajenda labarik ba meet room, atu ko’alia kona-ba direitu labarik nia, tanba labarik sira mós iha fatin negosiasaun nia laran, no ami mós ko’alia kona-ba ami nia direitu Mudansa klimatika n’ebe akontese iha nasaun hotu ne’ebe mak joven aféita hotu krije Mudansa Klimátika,” Nia hakotu
Entertantu iha koferensia COP ba dala 29 ne’ebe hala’o iha nasaun Ajerbaije sidade Baku ne’ebe mak hetan partisipasaun máximu husi nasaun atus rua resin ne’ebe mai ho nia delegasaun rasik hodi ko’alia kona-ba Mudansa Klimátika ne’ebe akontese iha mundo tomak.
Jornalista: Gaudencia Belo
Editor : Sandy Belo
Recommendation for You
(Dili) Quintal Bo’ot-Autoridade Nasionál Komunikasaun (ANC-sigla portugés), ho Konsellu Imprensa (CI) asina nota indentimentu oinsa atu…
(Dili)-Ajensia TATOLI nudar ajensia ofisial estadu Timor-Leste nian, ne’ebe nia fontes informasaun husi estadu Timor-Leste ne’ebe…
(Lautem) Mudansa-Sekretaru Estadu Floresta(SEF) Liu husi Ministeriu Agrikultura Pekuaria Peskas no Florestas (MAPPF) Halo Inagurasaun ba…
(Dili) Mudansa-Diretor Atual ezekutivu JSMP Ana Paula Marcal hateten, Objetivu husi Lansamentu relatóriu Violénsia Bazeia ba…
Dili) Mudansa-Diretor Jerál Formasaun Prifisional no Empregu Estranjeiru (SEFOPE) Carlito do Rosáriu Cabral hateten, kandidatu sira…