(Díli) mudansa- Guarda Munisípiu uza dekretu lei nú 33/2008 hodi kontinua duni negosiante sira ne’ebé faan sasan iha dalan ninin maibé negosiante Dina Ermelinda nafatin faan hahan iha aredór siminteiru santa kruz tanba la iha fatin alternativu atu nia bele hetan osan hodi finansia nia nesesidade família.
Nia hatudu ona esforsu oi-oin hodi buka servisu, aplika vaga ho tipu oi-oin maibé dalaruma seidauk nia tempu atu bele hetan oportunidade ba servisu. Tanba ne’e Ermelinda deside hosi faan hahan iha estrada ninin hodi sustenta nia família.
“Vontade ba negosiu fa’an hahan ne’e konduz hosi nesisidade uma laran. ba dahuluk hakarak serbisu iha kantor maibé ba aplika vaga la liu, Tanba ne’e dalan di’ak ba ami mak tenki fan hahan iha dalan ninin para hodi sustenta família no oan sira nia eskola,” dehan negosiante Dina Ermelinda ba Media Mudansa, kinta 04/0424 iha simiteriu Santa kruz Díli.
Dina Ermelinda mai-hosi munisípiu Díli, dadaun ne’e hela iha Kintal Bo’ot, suku Santa kruz aldeia 12 de Novembru, nia hanesan ema ne’ebé kasada no iha oan nain tolu (3) oan dahuluk, Eskola iha eskola pre-sikundariu iha Paulus no oan segundu eskola iha São josé operariu no terseiru mos eskola iha Paulus hotu.
Nia haktuir, fou-foun hahu hala’o negosiu ho Modal $100.00. Durante tinan tolu (3) ona nia kontinua faan hahan iha dalan ninin, ba nia ida ne’e sente sufisiente dunik atu bele sustenta oan sira ba eskola no bele hatan ba nesesidade uma laran.
“Maski hasoru desafiu, sente kolen maibé rendimentu lor – loron nian la falta mai ami. Iha tempu udan depende, hader mak udan ne’e la faan maibé karik la udan kontinua faan. Bai-bain ami faan hahu jam 8 lae jam 9. Han meudia iha fatin faan hahan ne’e rasik, se hotu sedu entaun, meudia fila ona se hotu tarde entaun fila jam 5 lae jam 6 mak Fila ba uma” dehan nia
Los duni katak, fatin ne’e (siminteiru santa kruz oin ) guarda munisípiu avizu no duni hela de’it maibé nafatin fa’an hahan tanba moris lor-loron mak ida ne’e, halo oinsa se bainhira para halo negosiu lori saida mak atu sustenta fali família no sustenta oan ba eskola. Tanba situasaun mak obriga tenke halo duni nune’e.
Ermelinda nia esperansa ba futuru mak kontinua halao’o negosiu iha dalan ninin de’it tanba molok ne’e aplika ba vaga maibé ema la bolu tanba ne’e book an, maluk ne’ebé mak halimar de’it iha uma karik hare fatin ne’ebé mak mamuk bele okupa ba hodi buka moris ba duke ita tur iha uma de’it ita tane liman tun sae ba ema, di’ak liu ita buka rasik, esforsu an rasik hodi sustenta ita nia moris lor-loron.
Iha fatin hanesan Tereza Gusmão husi munisípiu Baukau, hela Kintal Boot, suku Santa kruz, hatete, sira dadaun ne’e hela iha kos kada fulan selu limapulu (50) dollar, hakarak faan sasan tanba nesisidade mak obriga para bele sustenta família no oan nain tolu (3), nia hateten nia oan nain tolu ne’e foin mak skola iha primaria, sira foin mak halo negosiu fan hahan sedauk to tinan Ida no sira rasik mak hakark fan hahan ne’e dunik
Nia haktuir, hahu faan ne’e modal ho duaratus dollar ($200.00) ida ne’e mak uza ba sosa modo, Mina, fos no seluk -seluk tan. Ba nesedidade lor-loron, Tereza sente ne’e sufisiente dunik ba nia oan sira, kada loron ne’e hetan $5 to’o $10.
“Desafiu ne’ebé mak ami hasoru mak dalaruma ema lasosa ne’e to’o kalan sira aruma hodi fila ba uma fali de’it no iha tempu udan sira kontinua fan nafatin hahan ne’ebé mak sira tein rasik no sira hahu fan hahan hahu husi jam 8 dalaruma jam 9 hanesan ne’e se hotu sedu fila jam 5 ou jam 6 se hotu tarde fila to’o jam 9 kalan” dehan nia
Nune’e, Maski guarda munisípiu avizu no duni hela de’it maibé sira nafatin fa’an tanba nesidade mak obriga nia esperasa ba futuru hakarak mantein nafatin fan hahan ne’ebé mak sira tein rasik.
Estajiadu :Marcelina Da Silva Sarmento & Gaudensiana Elu
Editór : Veraka
