(Dili) Mudansa – Prezidente Repúblika (PR), José Ramos-Horta husu ba ema hotu liu-liu Timoroan sira atu la bele konsidera loron konsulta populár ne’ebé iha monu iha loron hanesan tempu ba peknik iha tasi.
“Loron 30 Agusto la bele hanesan de’it, loron ida ita ba tasi, halo peknik, deskansa iha uma, maibé loron ida ne’e ita aproveita halo refleksaun ba sakrifisiu sira ne’ebé Timor oan hotu-hotu ne’ebé mate ba rai ida ne’e, moris, mosu nu’udar Repúblika demokrátika de Timor-Leste (RDTL),” Alerta Prezidente Repúblika (PR), José Ramos-Horta kona-ba loron konsulta populár.
PR Horta hatete, loron 30 fulan Agostu ne’e loron konsulta populár, loron ida ne’e iha 30 fulan Agostu tinan 1999, liu tiha tinan 24 nia laran, povu Timor-Leste liu husi maun boot Xanana Gusmão nia lideransa, nia matenek ho nia vizaun halo konsulta populár, tanba ne’e nu’udar Timoroan hakruk ba memoria, sira hotu-hotu ne’ebé hahú fó sira nia vida, terus, hetan turtura, hetan hamlaha.
Dezafiu oin-oin hahú kedas iha tinan 1975, hahú husi lideransa avo Xavier, Francisco Xavier Amaral, lideransa hanesan Nicolau Lobato, líder karismátiku Primeiru Ministru Timor-Leste nian, Vise Prezidente Repúblika depois Prezidente, bainhira Xavier Amaral sees aan nu’udar Prezidente iha momentu ne’ebá, baze apoiu monu, komité sentrál kuaze mohu, FALINTIL kuaze mohu maun boot Xanana maka husu hodi asume responsabilidade, para kontinuasaun da luta.
“Ba sira hotu-hotu ne’ebé mate fó sira nia vida, ba sira ne’ebé terus iha tinan lubuk ida nia laran maka ita to’o iha konsulta populár, tenke povu deside nia futuru ho distinu, ne’e maka ohin loron hakruk ba sira, iha loron ida ne’e,” Xefe Estadu dehan tan.
Ho ida ne’e, loron 30 de Agostu agradese mós ba komunidade internasionál liu-liu matebian Sekretáriu Jerál ONU Kofi Anan, tanba ho nia nu’udar Sekretáriu Jerál eleitu iha 1997 maka tau kedas kestaun Timor-Leste nian, prioridade nia ajenda nu’udar Sekretáriu Jerál.
Alende ne’e mós, hakruk no agradese mós ba Portugál ne’ebé protense ba administrate ne’ebé la abandona no la soe sira nia responsabilidade, agradese ba povu Portugés ba líder sira Portugál hotu-hotu Prezidente Repúblika Portugál, Primeiru Ministru, Ministru sira, Deputadu hotu-hotu ne’ebé iha tinan sira nia laran nunka husik kestaun Timor nia monu.
Xefe Estadu mós agradese ba paises sira ne’ebé hanaran Comunidade dos Paises da Língua Portugeza (CPLP) hanesan Angola, Brazil, Cabo Verde, Guine Bisau, Mocambique no São Tome e Príncipe, ne’e maka grupu CPLP ne’ebé maka Timor-Leste halo parte ba sira hotu-hotu, tanba ne’e ida-idak hato’o agradesimentu boot ba sira hodi hanoin nafatin solidariedade internasionál iha mundu tomak ne’ebé durante tinan 24 nia laran sempre hamutuk ho Timor-Leste la husik povu nia liafuan, foti Timor nia sofrementu ho korajen ba iha mundu tomak.
“Nasaun ida ne’e livre, moris iha dame, moris iha estadu direitu, iha liberdade, liberdade polítika ho relijioza, ita sei kontinua ida ne’e, tanba ne’e maka ita nia obrigasaun, ita nia komitmentu ba sira hotu-hotu ne’ebé maka mate entrega sira nia moris ba Timor-Leste hanesan nasaun ida livre, demokrátiku atu respeitu ba diretu umanu, liberdade imprensa ho relijioza ne’e maka la iha diskriminasaun iha paz relijioza no polítika,” PR Horta hakotu.
Jornalista: Mariano Do Santos Abi
Editor: Felisberto F. Da Costa
