Harii Organizasaun UDMTL Tan Lakohi Difisensia Matan Lakon Direitu

banner 120x600

(Dili) Mudansa – Gestor Organizasaun Union Defikiensia Matan Timor Leste (UDMTL) Orlando Tilman Nunes informa, UDMTL hanesan organizasaun naun- Governmental ida, ne’ebé harii husi ema ho defisiénsia matan atu fasilita sira hodi asesu edukasaun formál Iha Timor Leste.

UDMTL harii iha loron 04 fulan janeiru tinan 2004, ne’ebé harii husi ema ho defisiénsia matan, bainhira fila husi konferénsia internasionál kona-ba World Blind Union iha Singapura.

“Asokiasaun ne’e harii tanba hetan mós inspirasaun no  rekomendasaun mós husi kolega estranjeiru sira ho nune’e sira bele harii organizasaun ida ne’e ne’ebé maka hanaran organizasaun UDMTL ho lian inglés maka East Timor Blind Union (ETBU)” dehan Gestor programa UDMTL Orlando Tilman Nunes  iha edifísiu UDMTL Bekora  Quinta 16/03/23.

Orlando hateten,organizasaun ne’e harii atu bele akumula  ema ho defisiénsia matan hodi bele fó formasaun  ba sira  atu nune’e bele hasa’e sira iha analfabetizasaun.

“Husi mandatu to’o ohin loron organizasaun nia servisu atu fó formasaun (letra brid) letra ne’ebé espesiál ba ema ho defisiénsia matan nune’e bele kadarniza sira hodi hatene lee no hakerek tanba ita hotu hatene ema ho defisiénsia matan barak mak la asesu iha edukasaun formál,” Gestor afirma

Orlando hatutan, servisu seluk ne’ebé maka organizasaun ne’e halo iha programa advokasia maka hanesan la’o ba munisípiu,postu, suku no aldeia sira atu sosializa ka desanima informasaun ne’ebé liga ho asuntu defisiénsia nian inklui fahe informasaun kona-ba ema ho defisiénsia nia no mós termologia ne’ebé sosiedade bele utiliza hodi komunika ba ema ho defisiénsia matan.

“Asosiasaun ne’e mós akumula ema ho defisiénsia matan barak. hanesan ita bot sira hatene Sr. Gaspar Afonsu dadaun ne’e hanesan Asessor prinsipál iha Gabinete Presidente Republika ne’e mós rekursu husi organizasaun ne’e ninia, no mós asosiasaun ne’e haruka ona ninia membru na’in 4 ba tuir estudu komparativu Iha nasaun vizinho Australia no indonézia no seluk ba halo Sira Nia Diploma sekundária iha Indonesia,” Gestor ne’e afirma

Nia relata, asosiasaun ne’e lokaliza de’it iha Dili, tanba asosiasaun seidauk iha ninia ramo (chaban)no asosiasaun  nia servisu maka bainhira hetan ona fundus husi parseiru governu ka parseiru husi ajénsia internasionál ruma , halo asesmentu ruma ka foti membru sira ne’ebé iha ona dadus hodi bele tuir formasaun.

Gestor ne’e relata, husi mandatu 2020 to mai ohin loron ne’ebé lidera husi Diretor atuál Jacinto Pereira Gabinete no Iha 2020 maka asosiasaun ne’e hetan fiar husi servisu apoiu sosiedade sivíl auditoria sosiál husi gabinete primeiru ministru nian no dadaun ne’e iha 2022 sira hetan apoiu orsamentu husi SASSAS no sira ezekuta ba iha programa edukasaun nian, liu liu ba iha edukasaun naun- formál.

Konfiansa ne’ebé sira hetan  dadaun ne’e finaliza ona programa Ida no dadaun ne’e implementa iha munisípiu Bobonaro hodi fó formasaun ba Ema ho defisiénsia matan iha munisípiu Bobonaro kona ba (letra brid) inklui mós fó formasaun oinsá uza ai tonka hodi halo movimentu iha dalan.

“Husi informasaun ne’ebé asosiasaun ne’e nota katak iha ema ho defisiénsia matan ne’ebé iha área remotas barak mak seidauk asesu ba informasaun tanba ne’e, husu maluk defisiénsia matan iha territóriu timor laran tomak keta izola an iha fatin maibé tenke aproveita oportunidade ne’ebé iha,” nia sujere.

Tuir dadus, husi 2004 to’o ohin loron membru asosiasaun UDMTLhamutuk 3.000  ne’ebé mai husi munisípiu hotu, no dadaun ne’e membru ativu iha hamutuk ema 50 tanba membru seluk sei munisípiu no hela iha ida-idak nia hela fatin tanba fatin la du’un sufisiente atu akumula membru hotu hodi fó formasaun.

Estajiadu : Jeronimo Freitas

Editór        : Orlando Magno

banner 325x300