Empresta Osan Halo Negósiu, Acacio Konsege Kontinua Estudu Iha UNTL

banner 120x600

(Dili) Mudansa – Joven mane ida iha inisiativa ne’ebé nakonu ho vontade hakarak tebes kontinua estudu iha nivel universidade iha tinan 2019, maibé la konsege tanba kbiit no forsa husi família menus ekonomia atu suporta joven ne’e ninia estudu.

Husi dezafiu ne’e la hamate foin-sa’e ne’e nia Espiritu vontade atu esforsu an nune’e bele kontinua estudu iha nivel ensinu superiór, tanba joven mane isin forte hatudu ninia brani foti desizaun hodi empresta ema balu nia osan ho montante $.100.00 hodi halo negósiu ki’ik nune’e bele garantia hodi kontinua estudu.

Joven ne’e mak se? foin sa’e Timor oan ne’e mak ho naran, Acasio da Costa Ximenes (25), husi Suku Builale, Postu Administrativu Ossu, Munisípiu Vikeke, durante tinan rua lakon oportunidade atu estuda iha universidade tanba família laiha kbiit atu sustenta ba nia estudu. maibé nia nunka obriga inan-aman tanba nia rasik mós sente nia an moris husi família simples.

Ho hanoin pozitivu ida-ne’e, konsege dudu nia koko atu hanoin ona hodi buka meius tun sa’e, atu bele hetan osan hodi sustenta ba ninia nesesidade moris no mós prepara osan oinsá atu kontinua estudu iha universidade, maibé foin sa’e ne’e remata nia estudu Ensinu Sekundáriu iha tinan 2018.

Tanba ne’e, iha tinan 2019, Acasio deside mai iha Dili, husu empresta osan ho valór $.100 ba nia ema balun ne’ebé sira koñese malu di’ak, maibé osan hirak ne’e uza fali ba atividade negósiu ki’ik hanesan fa’an modo tahan, tomate, liis, ai-manas, ai-sunu inklui sasán sira seluk, hodi fa’an iha Merkadu Terminal-Becora.

“Ha’u mai husi família ne’ebé moris simples hela Iha Dili, momentu ne’e ita haree buat hotu-hotu karun ba ita, ha’u sente ladún di’ak, entaun ha’u hili dalan negósiu, altura ne’e, ha’u empresta de’it kolega nia osan $100, hodi hala’o negósiu ki’ik ida-ne’e,”dehan nia ba Media Mudansa, iha Merkadu Terminal-Becora, kuarta 25/01/2023.

 Nia konta, Hafoin liu fulan ida, Acasio sente kontente tanba bele hetan ona osan oituan husi ninia atividade negósiu hodi fó hikas osan ne’ebé nia empresta no mós bele uza ba nesesidade loroloron inklui rai balu hodi prepara ba eskola nian.

Liu husi negósiu ida-ne’e, iha Tinan 2021, Acasio konsege realiza mehi boot ne’ebé nia rai hela iha pasadu hanesan kontinua estudu iha universidade iha UNTL agora semester V, iha fakuldade Agrikultura no Departamentu Pescas no Marinhas.

Nia konta, husi atividade negósiu ne’ebé nia hala’o durante ne’e, sempre mosu dezafiu oioin, tanba  kestaun fahe tempu, no mós ema la sosa modo entaun balu to’o dodok soe ba iha lixu de’it maibé nia sempre brani hodi simu realidade ne’ebé mosu ba nia an.

Estudante UNTL, Acasio da Costa Ximenes, fa’an hela modo, iha Merkadu Becora-Terminal, kuarta 25/1/2023. foto Media Mudansa

“Dala-ruma ha’u ba kampus, ha’u fila mai sasán sira dodok, balun namlaik, ema ladún sosa, mais ita tenke simu konsekuénsia ne’ebé mosu mai ita,” Acasio relata

Acasio sempre hatudu nia badinas no vontade tomak, tanba kaer ba nia prinsípiu ida katak, (moris ne’e la presiza dehan atu sai boot kedas, maibé liuhusi prosesu ida-ne’e hakarak sai diferente ho ema sira seluk iha futuru oin mai liu husi esforsu rasik tanba futuru oin mai ema ida-idak sai responsabilidade ba nia an).

Portantu, modo ne’ebé Acasio fa’an iha Merkadu, kada loron nia sosa tutan fali husi grupu produtór sira iha Hera, ho montante  $2.00 to’o $5.00, depois mak sobu fali hodi futu foun no fa’an fali hetan funan $2.00 ou $2.50.

“Ha’u aproveita de’it iha oras balun hodi fa’an produtu hirak ne’ebé ha’u iha, iha tempu dadeer no lokraik, bainhira lokraik ha’u sai eskola mak kontinua fa’an fali,”nia salienta.

Tuir nia, bainhira atividade negósiu atu la’o di’ak, presiza ema ida-idak nia badinas nune’e buat hotu sei la’o ho di’ak, no mós bele luta di’ak liután mehi kona-ba atu remata estudu iha universidade.

“Buka moris La signifika atu hakotu ita-nia estudu, maibé liuhusi hala’o negósiu sira-ne’e ita bele luta di’ak liután ba ita-nia estudu hodi to’o susesu iha futuru oin mai,” nia afirma.

Nia haktuir, momentu mai husi foho, nia sente ona katak bainhira hela iha Dili tenke buka meius atu moris mesak no lakohi dependénsia ba família, nu’udar joven tenke marka mós diferensiál entre joven sira seluk ne’ebé ohin loron hakarak buka de’it problema.

Haree ba esperiénsia hirak ne’e, maka Acasio mós fó hanoin ba joven sira lalika moe atu hala’o atividade negósiu, sé bainhira sente an nu’udar membru família ne’ebé moris simples.

Jornalista  : Ekipa Média Mudansa

Editór        : Orlando Magno

banner 325x300