GPTL Na’in 80 Tuir Formasaun Ne’ebe Oferese Husi CNC – PDHJ  

banner 120x600

(Dili) Mudansa – Centro Nasional Chega (CNC), servisu hamutuk ho Provedor Direito Humano e Justisa (PDHJ), fó Formasaun prinsipál ba Guarda Prisionais Timor Leste (GPTL) hodi garante implementação rejime Edisaun Penal tuir númeru 14/2014 liuliu iha Artigu 15 reforma institusionál hodi tane aas deritus Humanus.

Diretór Diresaun Nasional Dos Servisus Prisonais da Reinserção (DNSPR) Delfio Soares Alves  informa, formasaun ne’e oinsá atu garante Dereitus umanus tanba objetivu prinsipál ida mak prizaun tenke garante lala’ok rejime edisaun penál númeru 14/2014 liuliu artigu 15 ne’ebé ko’alia kona-ba direitu rekursu ou direitu báziku.

“Formasaun ida ne’e kontinua husi iha 2022 ne’ebé liu husi Ministeriu da Justisa nian koordena di’ak ho CNC no mós  PDHJ ne’ebé ohin Ita realiza Tan formasaun kontinuasaun ba Guarda prizionario Bekora hamutuk na’in 80,” Dehan Direitor DNSPR ba Jornalista iha salaun Chega, Balide Dili, kuarta, 26/04/2023.

Nia haktuir, formasaun ne’e iha faze rua bainhira faze primeiru ne’e ramata iha loron tolu sei kontinua fali faze segundu ho membru hamutuk 40.

“Iha Tinan 2022 ita halo ba guarda sira husi prizaun tolu Bekora, Gleno no Suai, maibé iha faze daruak ida ne’e halo de’it ba guarda pesoál Bekora, tanba iha Suai Ita seidauk iha klínika, maibé atu hatete ba Ita boot sira katak, istória prizaun Suai uluk la’ós prizaun, maibé ne’e ruma tahanan ida, ne’ebé mai ho infraestrutura ida atu atende ba rekursu preventiva sira,” nia konta.

Provedór Dereitus Humanus e Justisa (PDHJ), Virgilho da Silva, argumenta, hafoin halo komunikasaun ho parte relevante iha ministériu justisa hare mós PDHJ ninia servisu durante ne’e, iha relasaun servisu prijonal ninian ne’ebé kolia kona ba tratamentu.

“PDHJ haree asuntu seluk iha ona rejime ezekusaun penál ne’ebé regula kona ba direitu dadur sira nia no mós obrigasaun husi ema públiku ka família sira ba vizita ne’e tenke respeita regras sira,”nia realsa.

Tanba iha akontesimentu balu ne’ebé PDHJ halo komunikasaun ho Ministerio Justisa atu halo investigasaun ema balu hasai fotografia no filme, média sira halo kobertura fó sai televizaun maibé laiha autorizasaun husi Diresaun Nasional Servisu Prizional tanba tuir ezekusaun penál ne’e kobertura mediatiku.

“Primeru vizita ba Suai ha’u hare tratamentu hanesan báziku guarda sira ba dadur depois hahán iha ne’ebá ita iha hela padraun ne’ebé razoavel ba hahán di’ak dadur sira nia, menu kuaze segunda to’o fali segunda ne’e iha hela,”

Nia haktuir, Agora provedór nota katak, presiza iha esforsu atu hadi’a maka servisu saúde iha prizaun nia laran depois seluk tan mak, iha Suai laiha klínika, ba fali Bekora iha klínika maibé dala ruma ai-moruk laiha.

“Buat ne’ebé provedór hakarak atu rekomenda kontinua halo advokasia mak  iha sentru reabilitasaun ba labarik hanesan prizaun ba labarik minoridade sira tanba agora labarik menoridade sei tau hamutuk hela ho ema boot adultu sira iha Bekora no mós presiza kria prizaun ba feto sira nia ketak,” nia rekomenda.

Nia konta, sira ne’e  mak sai hanesan preokupasaun, provedór ba tratamentu dadur felizmente to’o agora seidauk iha keixa husi dadur sira ou husi dadur sira nia família katak sira nia ema iha prizaun laran hetan tratamentu ne’ebé la di’ak husi servisu prizional sira.

Jornalista : Esperança Monteiro Soares & Zemidonio  Martins

Editor       : Orlando Magno

banner 325x300