(Dili) Mudansa – Unidade Misaun kombate Stunting (UNMICS-sigla portugés), halo Lansamentu ba situasaun Malnutrisaun iha Timor-Leste atinji 47.1% ne’ebé menus ona kompara ho tinan Sanolu resin liu ba.
Diretór Ezekutivu UNMICS Filipe Da Costa hatene, objetivu relasaun ho situasaun Malnutrisaun dadus hotu-hotu hatudu iha progresu problema stunting ba labarik ne’ebé rice badak boot tebes Iha Timor-Leste.
“Malnutrisaun iha Timor-Leste agora menus ona ba 47.1% tanba uluk 2009 Malnutrisaun iha 50.2% signifika redús ona Malnutrisaun 3.1% maibé, ita hakarak 2030 tenke menus husi 25%,” Dehan Direitor Ezekutivu ba Jornalista iha Salaun Auditoriu Palasiu Governu Kinta, 27/04/23.
Filipe informa, dadus hotu-hotu hatudu progresu, maibé seidauk to’o no Sei iha Problema Stunting labarik rice badak ho Malnutrisaun ne’e númeru boot tebes iha Timor-Leste.
“Ita ultrapasa Lina Ida emerjénsia nian, ha’u-nia kolega sira husi UN liuliu husi UNICEF, WFSOF, WFP hamutuk ho Media sira bele ajuda ami disemina informasaun ne’ebé ami fahe ona” Nia subliña.
Filipe haktuir, inan sira tenke fó hahán ne’ebé proteína no mós tenke fó hahán ba labarik sira loron ida dala 4 inklui vizita sentru saúde sira hodi hemu vitamina.
“Kuandu bebé Moris mai Primeiru tenke fó inan nia susu been eskluzivu fó hahán ne’ebé nutritivu ona bainhira bebé husi fulan 6 to’o fulan 23, tanba Iha períodu ida ne’e dezenvolvimentu kakutak lais no di’ak liu tan bainhira konsumu nutrisaun barak,” Nia hateten.
Diretór ne’e salienta, prátika hatudu dadus balun katak 93% husi populasaun bainhira bebé fulan neen (6) to’o fulan 23 ne’e fó mak sasoro tanan de’it la tau nutrisaun sira iha laran ne’e perigu loos ba labarik nia kakutak.
“Dadus hatudu bainhira fó han Bebe no fó susu bebé ne’e 80% no la fase liman ne’e perigu ba labarik sira nia saúde bainhira sira moras hahú mosu ona malnutrisaun,” nia akresenta.
Filipe esplika, malnutrisaun nia kauza iha rua (2) ida, bainhira hahán la tuir nutrisaun ida seluk maka moras tenke rezolve problema ida ne’e sai hanesan objetivu hodi fahe informasaun ba média sira oinsá ezamina informasaun ne’e ba komunidade.
Ba oin Timor Leste liu husi setór Edukasaun, Saude, Agrikultura no setór sosiál hotu-hotu tenke tau nafatin prioridade ba Nutrisaun, tanba problema ida ne’e mak númeru aas liu iha Timor-Leste.
Iha fatin hanesan Reprezentante UNICEF iha Timor-Leste Bilal Durrani reforsa, hadi’a seguransa ai-han iha Setor 6 UN liu husi UNICEF halo servisu hamutuk ho Timor-Leste hodi hare liu ba seguransa ai-han.
“Ami husi UN atu hamriik iha Governu nia sorin hodi rezolve Problema malnutrisaun iha Timor-leste.” Nia realsa
Bilal Durrani haktuir, Setor ida ne’e prezide husi UNICEF ho WFP maibé ajénsia seluk mós kontribui tanba ema hotu presiza esforsu ba buat ne’ebé ita sente di’ak mak problema malnutrisaun.
“Bainhira Bebe moris tenke fó hemu kedas susu been inan nian ou fó susu ben eskluzivu, iha Primeira oras ne’ebé nia moris, maibé iha Timor-Leste 53% la fó kedas susu iha Primeira oras ne’ebé nia moris,” Bilal hakotu.
Jornalista : Delfina Borges/Zemidonio Martins
Editór : Orlando Magno