(Díli) Mudansa– Sekretaria Estadu bá Protesaun Sivíl (SEPS), liu-hosi Prezidente Autoridade Protesaun Sivíl (APC) lsmael Da Costa Babo infórma inundasaun ne’ebé akontese iha 09/01/2024 iha teritoriu laran tomak no iha Munisípiu Díli populasaun ne’ebé evakua ba iha Autoridade Protesaun Sivíl (APC) Hamutuk 132
Tuir kronolojia akontesimentu iha teritoriu Timor laran tomak iha loron 09 fulan Janeiru tinan 2024, komesa husi 14:00 to’o 18:00 akontese udan ho intesidade fórte iha teritoria Timor laran tomak, no iha Munisípiu Díli kuaze be’e nakonu iha estrada laran, hanesan dalan Caicoli, Colmera, Comoro-Golgota, Balide, Aimutin, Fatu-hada, Becusse, Tasi tolu Kuarentina, Bairo-Pite Surikmas, no parte Hera Metinaru
“Numeru Afeitadus ka Vitima ne’ebé evakua Munisípiu Díli no populasaun hamutuk 132 pesoas mak evakua mai iha salaun Autoridade Protesaun Sivil (APC) labarik ki’ik idade 0-16 hamatuk 76 pesoas, inan fó susu 13 pesoas, inan isin rua 6 pesoas, no ema ho difisensia fisiku 2 pesoas tinan 10 nain 1 no tinan 60 ida, inan feton sira ho idade 16–59 hamutuk 30 pesoas, inan feton ho idade 60 hamutuk 5 pesoas assegura hela iha ne’e,” Dehan Prezidente APC lsmael Babo ba sira iha APC Caicoli Díli Quarta ne’e, 10/01/2024
Prezidente (APC) infórma katak Vítima sira ne’ebé evakua mai iha ne’e registu pesoal de’it maibé orsida mak ekipa sira tun ba tereinu kordena ho autoridade lokál sira mak fóin indentifika, agora sira mai ne’e maioria husi Caicoli ho Maskarinas.
Munisípiu sira ne’e hetan afetadu hosi fenomena udan bo’ot ne’e mak hanesan tuir mai ne’e;
- Munisípiu Ermera. Postu Atsabe. Suku Atara, Aldeia Tapo Aben Komunidade uma kain 2 mak hetan afetadu
- Munisípiu Covalima uma kain 4 mak estragus maka hanesan, PA Zumalai, Suku Tasilin, estragus uma kain 2 iha suku Fatuleto estragus uma kain 1, iha PA Tilomar suku Maudana estragus uma kain 1.
- Munisípiu Lautem, Postu Luro, Ai monu taka dalan estrada ligasaun Postu mai Munisípiu,
- Munisípiu Liquiça, Postu bazartete, suku Maumeta, Aldeia Nartuto, ai monu taka dalan públiku no ekipa APC Munisípiu Liquiça halo kedas intervensaun
- Munisípiu Manatutu, PA Natarbora, Suku Sikoni, Ai tali ida monu hanehan estragus uma 1,
- Munisípiu Manufahi, Postu Fatuberliu, Suku Clacuc, estraga uma 1. Munisípiu seluk provizóriu seidauk iha infórmasaun no RAEOA, Sub-Rejiaun Pante Makasar, ai monu taka dalan públiku no ekipa APC RAEOA halo kedas intervensaun,” Nia Infórma
APC Nasional ho APC Munisípiu Díli hamutuk hala’o Evakuasaun ba vítima no fó ona apoiu emerjénsia no kontinua halo Asesmentu ba dadus vitima, no Ekipa Bombeiros halo ona intervensaun hodi tesi ai hirak ne’ebé monu no taka dalan.
“Kordena ho liña Ministerias hanesan Ministeriu Obras Publika (MOP) normaliza dalan, Ministeriu Saúde liu-hosi sentru saúde fó ona asistensia mediku ba família afetadu ne’ebé evakua mai iha salaun APC,” Relata Nia
Obstáklu husi Udan ne’ebé ho durasaun oras há’at (4), halo be’e nalihun iha estrada, difikulta, ekipa APC atu to’o iha terenu hodi hala’o servisu no monitorizasaun observasaun Jerál ba area Inundasaun.
“Monitorizasaun ne’ebé konsege hala’o husi ekipa APC, observa katak pontu ga fatin hirak ne’ebé be’e sempre nalihun bainhira udan liu-hosi oras rua mak fatin sira hanesan Caicoli Colmera Comoro-Golgota, Balide, Aimutin, Fatu hada, Becusse, Tast tolu, Kuarentina, Bairo-Pite no Surikmas,”Hateten lsmael
Husi observasaun ne’e identifika kauza halo be’e nalihun mak hanesan, Sistema Dreinazem seida’uk di’ak no lixu soe arbiru, implika valeta intupidu Konstrusaun balun ne’ebé taka metin fali be’e dalan Fóho lolon molik, laiha aihoris implika halo be’e sulin mai iha kapital Díli provoka inundasaun.
“Dezastre ne’e mai la halo diskriminasaun maibé dezastra ne’e mai afeita ba ita hotu ne’ebé mak kontribui ba prevensaun ba risku dezastre sira ne’e,” Nia relata
Prezidente (APC) Avisu ba sidadun sira hotu kuandu udan liu ona oras ida sira ne’ebé iha area risku halo favor muda ba fatin ne’ebé seguru mota ninin fóho lolon fasilmente rai halai husu imi hotu nia konsiensia atu asegura imi nia vida oan sira no família sira nia vida.
Jornalista : Gaudência Belo
Editor : Felisberto F. da Costa