(Díli) igreja katedral– Misa requem Sua Santidade Papa Francisco nian iha igreija Parokia Imakulada Conceiçãoda Virgem Santa Maria Katedral Díli, sarani katólika hamutuk ho Madre Padre Irmão Iman no Frater no apóstolu sira ne’ebé selebra misa Sua Santidade Papa Francisco nia ne’ebé hakotu is iha vatican.
Tuir Amu paroku Paulos Maia hateten, Papa Francisco molok hakotu is, nia lansa livru ida iha tinan kotuk ho titulu esperansa, husi nia livru ida ne’e nia foti konfluzaun ida no rekordasaun ida, nia halo privizaun ida antes kona ba ninia moris nian, husi konfluzaun ne’e nia dehan, mate la’os rohan ka ikus husi ema nia moris, maybe mate ne’e pasu bo’ot ida ka inisiu foun ida ba ema ida, atu hahú ninia moris.
“Tan ne’e iha rekomenda iha livru ida ne’e dehan, ha’u mate karik hakoi ha’u ho dignu, maibé hakoi hansan sarani baibain ida, Santo Padre Papa Francisco nia prejensa sidauk lakon husi ita timor oan sira ninia memoria, no sentimentu tamba ita sei iha lasu ida metin ho Amu Papa Francisco, tamba nia mai vizita iha ita nia rai doben timor”, Dehan Amu Paroku Paulos Maia iha igreija Parokia Imakulada Conceiçãoda Virgem Santa Maria Katedral Díli omilia, tersa, 22/04/2025.
Padre Paulos Maia haktuir, sei hanoin mensajem ikus, iha misa tasi tolu Amu Papa nia termina ninia misa iha tasi tolu no nia hameno buat ruma ba timor oan sira, nia mensajem ida ne’e hein katak rai nafatin iha sarani sira nia neon, kuda nafatin iha nia fuan no tau nafatin iha pratika iha moris hanesan sarani katólika.
Papa Francisco dehan timor oan sira haklean liu tan imi nia fiar hametin imi nia fiar tamba, timor maioria katólika, fó sai katak 98% ema timor oan ne’e sarani katóliku, maybe Santidade Papa Francisco rekomenda atu modifika fiar habot ka hadia fiar, iha Amu Papa hodi husu sarani nia atensaun no bazeia kona ba figura timor nian mak lafaek, Papa Francisco husu atu kuidadu ho lafaek.
“Papa Francisco hateten, lafaek bele oho buat hotu no bele estraga buat hotu, estraga ita ninia fiar no ita nia kultura, unidade, sobu distruisaun iha ita nia rain ba ita nia a’an no ba ita nia familia, liliu ita nia identidade hanesan timor oan,identidade sarani katólika no sira seluk tan, Amu Papa Francisco rekomenda ba ita mós atu iha fuan barak no Papa husu ita hamnasa nafatin no oin midar nafatin, tamba ita nia oin midar ne’e hatudu ita ninia atensaun ho ita nia domin no respeitu ba ema seluk ne’ebé besik ba ita, nia dehan
Padre deklara katak, Amu Papa mós husu ita timor oan sira atu kuidadu oan sira husi buat barak no inan aman sira iha obrigasaun no responsabilidade atu tau matan ba oan sira, tamba futuru iha rai ida ne’e mak oan sira iha liman, laos ba iha katuas no ferik sira, maibe iha kiik oan sira no joven foin sa’e sira.
“Santidade papa mós hato’o ninia imprensaun influsaun emosional ida ba ita timor oan sira, Amu Papa dehan, buat di’ak iha timor ne’e laos ai-kameli ninia morin, laos ikan barak iha tasi, maybe di’ak liu iha timor ne’e maka nia povu, nia povu ne’e diak liu, riku soin sira seluk, tamba ne’e mak Amu papa husu atu tau matan povu ho labarik sira, hamnasa no oin midar nafatin”, nia hatete
Misa requem Paulos Maia husu ba joven sira tenke hanoin fila fali sua santidade Papa Francisco ninia mensajem ba joven sira iha sentru komensaun Díli nian dehan husu ba joven sira atu halo baruilu ba buat ne’ebé di’ak, konstroi laos estraga ka distroi, oan sira hamnasa sira mk diak liu, no Sira mak iha futuru.
“Ohin representa misa ida ne’e sarani barak mak hatais kamija Amu Papa Francisco nian, ida ne’e katak ita hotu senti lakon ita ninia ulun fiar nian iha mundu raiklaran ida ne’e no ita senti lakon ema ida ne’ebé mai to’o iha ita nia fatin rai doben timor, no nia ko’alia diretamente ho ita, no mós hato’o direitamente maromak nia liafuan di’ak ba ita no lori mundu mai tau matan hodi hare ba ita iha rai timor ida ne’e, tan ne’e Papa Francisco ema ne’ebé iha espiritu ema nian bo’ot tebes no ema ne’ebé hadomi ema kiak sira”, dehan Padre Paulos Maia
Nia Dehan, Amu Papa ema ida ne’ebé moris duni evanjelu nia hanoin, nune’e haklaken mós evanjelu ida ne’e, haruka ema atu bibi atan ne’eb di’ak no Amu Papa pratika iha nia moris, no hadomi ema hotu, ema ki’ak sira, ema moras sira ne’ebé moras oioin.
Amu Papa mós husu ba igreja atu nakloke ba ema hotu, no fó espasu ba ema hotu atu bele tama ba igreja labele halo eskluzaun ida iha igreja nia lara, la interese nia simu ema hotu-hotu iha igreja.
“Ita senti orgulho uitoan ho prejensa Papa Francisco nian iha ita ninia rain timor ida ne’e, ita ida-idak bele hato’o ita ninia orasaun, tamba iha ita nia ligasaun, mezmuke laos direita, maibé ita iha ligasaun ida fiar nian ba Amu Papa Francisco ninia prejensa iha timor, husu ba sarani sira atu reja ba papa Francisco ninia klamar tamba nia prejensa rasik mai iha ita nia rain prejensa grasa maromak nian, prejensa bensaun nai maromak nian, ne’ebé ita hotu hein tinan barak no depois de tinan 30 resin wainhira Amu Papa Joao Paulo II, mai vizita ita nia rain, antes ita ukun rasik an, ita agradese ba maromak tamba fiar Amu Papa Francisco, rai hela esperansa memoria ida ne’ebé klean iha ita nia rain, ba ita no ba jerasaun foun ninian no jerasaun kultura nian”, hakotu Amu paroku Paulos Maia
Jornalista: Rogerio Anuno
Editora : Gaudencia Belo
