(Díli) Timor logde- Iha Tersa ne’e NGO/Raebia hala’o workshop fahe rezultadu no mós enseramentu programa sistema Banku fini komunidade iha suku oinsá atu rai fini sira hanesa ai-horis no ai-han.
“Iha sorumutu ida ne’e ita iha objetivu rua, primeiru mak atu hato’o ita nia rezultadu liu husi aprezentasaun ne’ebé mak durante ne’e RAEBIA implemeta programa sistema banku fini komunidade ba iha suku rua batar no Badabloko”, dehan reprzentante Diretora Exekutivu Josefa Esperansa Guteres ba Jornalista iha salaun Timor logde, Tersa, 04/03/2025
Reprenzentante ne’e informa katak, terminasaun projetu, iha 2025 febreiru fulan kotuk, no ensere programa ne’ebé durante hala’o ba iha komunidade sira, programa ida ne’e hanaran sistema ba fini komunidade, ne’ebé mak kobre iha suku rua mak, batar no Badabloko.
“Fini ka ai-horis sira ne’ebé mak ezisti iha suku laran hodi tau iha sentru uma baku fini, tanba parte RAEBIA mós halo konstrusaun uma baku fini iha suku rua ne’e, ne’ebé sira rekolla de’it fini ne’ebé identifika ona suku refere hodi rekolla nia musan husi ai-horis, ai-han ba tau iha sentru banku fini”, Nia Afirma
“Hanesan sosiedade sivil ami esforau hakarak implementa matenek, skiil saida mak ami iha, maibé depende fila fali ba iha rekursus finanseiru, tanba rekursu finanseiru iha mak foin bele la’o”, Nia relata
Reprezentante ne’e hateten, RAEBIA sedauk garantia katak nia ezistensia ne’e atu habarak produs ba fini, maibé RAEBIA transfer de’it nia matenek liu husi tékniku sira ne’ebé mak iha, atu fornese ba komunidade sira liu husi formasaun ne’ebé mak iha.
“Liga ho rekursu finanseiru liu ba ami implementa iha suku lubuk ida, suku Manelima iha Munisipíu Manatutu, Suku hola rua Munisípiu Manufahi iha mós Suku seluk ne’ebé mak ami halo intervensaun, komu limitasau rekursu finanseiru, entaun ohin loron ami implementa de’it iha Suku rua”, nia hateten
Reprenzentante ne’e haktuir, orsamentu ne’ebé mak tinan tinan fó apoiu hus SUCHANGE kanada, Tanba iha tinan ikus limitasaun orsamentu, ho nune’e suku rua termina ona iha Febreiru 2025.
“Hakarak atu fó hanoin ba governu sira atu kontinua ita nia programa ne’ebé mak parte implementador RAEBIA fó ona ba iha ita nia benefisiariu sira liliu extensionista husi Munisípiu, atu nune’e bele tau netik osan ruma hodi bele garantia nia sustentabilidade kontinuasaun, se bele habelar liu tan iha suku sira seluk”, nia tenik
Iha parte hanesan Direktor Nasionál Agrikultura no Holtikultura e protesaun das plantas Lucio Nuno hatutan tan katak, RAEBIA mak organiza grupu ida ne’e, atu nune’e mós kontinua aban bainrua grupu sira ne’e mak atu produs fini holtikultura atu bele sustenta iha rai laran, liuliu ba iha agrikultura sira ne’ebé iha rai a’as produs modo.
“Fini holtikultura durante ne’e ita sei depende ba rai liur, husi indonesia nia, tinan tinan, ita preve osan para sosa fini modo no mós ai-fuan, durante ne’e ita tau osan atu sosa husi rai liur, tanba iha ita nia rai laran seidauk prepara ho di’ak”, hateten Lucio Nunes.
Nia haktuir, fini modo de’it kuaze 200.000 dolares Amerikanu, sosa modo musan de’it, atu bele atende ba Munisípíu 12, presija mós fó kapasitasaun ba grupu sira ne’ebé produs atu garantia nia kualidade.
“Hau hanoin iha Munisípiu 12 ne’e hotu tanba wainhira Ministériu hola fini liu husi kompaña ne’ebé manan tender ba programa sosa fini, entaun ita mai iha Mecanismo de Adaptação Competitiva (Mac) central ita sei distribui ba iha Minisípiu12 e depois sira mak atende ba Postu maibé la hotu hotu”,Hakotu nia
Ekipa Kobertura Media Mudansa.