(Dili) Mudansa – Bainhira iha mehi atu kria rasik kampu servisu labele hare uluk ba finanseiru ne’ebé iha maibé koko atu la’o tuir kbiit ne’ebé iha tanba husi ema ida-idak nia esforsu sei hatudu rezultadu di’ak, tan ne’e koko halo buat ki’ik ne’ebé fó benefísiu ba ema hotu.
Estevão Gusmao Joven mane Ida ne’ebé iha mehi boot ho osan dolar 20 Hakarak Sucessu iha kampu servisu, tanba ne’e nia luta makas ho pasiénsia hodi hasoru dezafiu oioin ne’ebé atu satán iha nia dalan maibé rezultadu hatudu momoos mehi ne’ebé nia iha sai duni realidade hodi harii kompañia Stev MRN Enin Unipesoal.Lda.
Estevão Gusmão husi Munisipiu Viqueque, hela iha Bebonuk no mós daudaun ne’e nia hala’o estudu iha Isntitute Of Business (IOB) Fomentu Dili.
Estevão Gusmão informa, negósiu ne’ebé nia aprende husi UNDP no Knua Juventude Fila Liman durante tinan ida, hafoin liu tinan ida nia mós konsege prátika kedas saida mak nia aprende husi organizasaun refere ikus nia susesu hodi loke kompañia rasik.
“Hau hahú aprende negósiu ne’e iha UNDP no mós KJFL hahú husi 2017 no ha’u hahú ha’u-nia negósiu iha 2018 ho osan $.20.00, fo-foun ha’u hatama produtu lokál iha loja sira tanba ema presiza tebes produtu lokál iha loja ,” dehan Estevão Gusmão iha Bebonuk Dili, tersa 21/03/2023.
Nia afirma, produtu ne’ebé nia hatama ba loja, primeiru foti husi agrikultór sira, maibé liu husi ninia esforsu an agora iha ona produtu balun ne’ebé sira kuda rasik, no iha balun maka sei hola husi komunidade sira, iha ona munisípiu balun ne’ebé sira prodús rasik hafoin mai tau iha Dili antes atu dezloka ba supermerkadu.
“Foun-foun ami sosa husi agrikultór maka hatama ba merkadu maibé agora ami mós iha ona to’os ne’ebé kuda rasik no mós maibé produtu balu ami nafatin sosa husi komunidade sira,” katak nia.
Nia konta, Sira nia produtu ne’ebé hatama iha supermerkadu sosa iha munisípiu Viqueque, Baucau no mós Ermera mak lori mai tau iha sira nia armazén ida iha eis merkadu Komoro depois maka hatama ba iha loja tuir prosesu peskiza ne’ebé liu ona.
nune’e mós husi produtu lokál, Estevão mós loke tan mini loja ne’ebé hanaran M. One shop fa’an ropa ne’ebé importa husi Indonesia mai Timor-Leste.
“Ami iha kompañia ne’ebé rejistu iha Server.IP ho naran STEV MRN ENIN UNIPESOAL LDA no mós ami iha kompañia ne’e nia okos mós kria grupu ketak ida tau naran M. One shop ne’e mak ami foti ropa husi Surabaya ne’ebé balun fa’an liu husi média sosiál no mós balun fa’an iha ami nia fatin ida ne’e,” nia salienta
Liu husi kompañia ne’e Estevão fó servisu ba nia maluk Juventude hamutuk na’in 15 hodi servisu iha nia kompañia refere, ema ne’ebé servisu ho nia maioria estudante no mós nia oferese saláriu ba nia funsionáriu sira depende ba serbisu.
“Kariawan sira iha ne’e balun eskola no balun kursu hamutuk 15 tanba ne’e ami servisu troka malu, kona-ba sira nia saláriu depende ba oras, Ida ne’ebé permanente ami fó $.120.00,” nia deklara
Aleinde ne’e, kompañia Stev mós partisipa ona Feira barak ne’ebé organiza husi organizasaun sira iha Dili laran Inklui mós Expozisaun iha loron nasionál no Iha munisípiu inklui kompetisaun barak iha kapitál no munisípiu sira.
Mane Potensial ne’e argumenta, maski hasoru dezafiu barak liuliu iha situasaun difisil inklui pandemia Covid 19 no mós inundasaun nunka lakon esperansa, maibé nafatin iha vontade luta hasoru to’o realiza ninia objetivu.
“Desafiu barak demais Kadang ema kurizi dehan produtu la di’ak, Kadang ita delivery kuandu macet ema trata, balun posting produtu ne’e iha média sosiál dehan ladi’ak, problema oioin de’it, iha inundasaun kuaze sasán aat barak inklui mesín mós aat barak, maibé ami Joven ne’ebé iha ne’e nunka lakon badinas,” nia afirma.
Vikeke oan ne’e realsa, tuir planu tinan lima oin mai sira hakarak fa’an produtu lokál ne’e iha merkadu internasionál, no mos Produtu ne’ebé kompañia refere iha mak hanesan, foos rai, Batar, Avokate, derok masin, Ananas ai-lia, fore-mungu, ne’ebé eziste ona iha supermekadu sira iha Dili laran maka hanesan, Lita store, Centru supermerkadu, Loja dos agrikultóres Plaza, loja dos agrikultóres Fatuhada, amigu to’os na’in no mós Leader.
Entretantu Estevão mós rekomenda, Timor oan ne’ebé agora buka hela servisu, labele depende liu ba servisu rai li’ur, tanba servisu iha Timor barak maibé presiza esforsu an no koko atu kria rasik kampu servisu antes atu buka servisu.
Estajiada : Remigia Locateli
Editór : Orlando Magno
